Mức lọc cầu thận là tiêu chí đánh giá mức độ tổn thương của thận mà người bệnh đang mắc phải. Trong y học hiện đại có nhiều công thức tính mức lọc cầu thận. Trong đó, công thức tính mức lọc cầu thận theo creatinin máu là phương pháp đang được áp dụng phổ biến.

Bạn đang xem: Công thức tính độ lọc cầu thận

Tìm hiểu về mức lọc cầu thận

Cầu thận là bộ lọc siêu nhỏ trong quả thận của con người. Đóng vai trò chủ yếu trong hoạt động đào thải độc tố, lọc máu. Đồng thời ngăn cản sự thất thoát chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể như tế bào máu và protein. Trung bình, với người khỏe mạnh hai quả thận sẽ lọc được khoảng 200 lít máu và khoảng 2 lít nước tiểu sẽ được đào thải ra ngoài mỗi ngày.

Mức lọc cầu thận là thuật ngữ y khoa được dùng để chỉ lượng nước máu đã được lọc qua hai quả thận sau mỗi phút. Giá trị của mức lọc cầu thận là căn cứ để đánh giá khả năng lọc bỏ chất thải của thận đạt mức nào. Để đi đến kết luận cuối cùng là hai quả thận này có khỏe mạnh, hoạt động bình thường hay không.

*
Xét nghiệm Creatinin máu giúp tính mức lọc cầu thận

Theo đó, chức năng thận được đánh giá tốt khi mức lọc cầu thận cao. Chỉ số này càng cao càng chứng tỏ khả năng làm việc của thận đang rất tốt. Ngược lại, chỉ số mức lọc cầu thận thấp cho thấy chức năng thận đã và đang bị suy giảm, thể trạng yếu và chất lượng cuộc sống cũng sẽ dần giảm sút.

Mức lọc cầu thận sẽ ngày càng giảm xuống theo độ tuổi. Tuy nhiên, trên thực tế, khả năng lọc máu và bài tiết chất thải của thận còn phụ thuộc vào giới tính. Theo kết quả nghiên cứu, mức lọc cầu thận trung bình ở người trưởng thành và có thể trạng khỏe mạnh là: >90ml/phút/1,73m2. Dần dần mức lọc cầu này sẽ giảm theo độ tuổi.

Dựa vào độ tuổi, các chuyên gia Thận – Tiết niệu cho biết, mức độ lọc cầu thận trung bình đạt ngưỡng sau:

Trong độ tuổi 20 – 29: ~116 ml/phút/1,73m2Trong độ tuổi 30 – 39: ~107 ml/phút/ 1,73m2Trong độ tuổi 40 – 49: ~99 ml/phút/1,73m2Trong độ tuổi 50- 59: ~93 ml/phút/1,73m2Từ 60 đến 69 tuổi: ~85 ml/phút/1.73 m2.Trên 70 tuổi: ~ 75 ml/phút/1.73 m2 và con số này sẽ giảm dần nhanh theo độ tuổi.

Cách tính mức lọc cầu thận theo creatinin máu

Creatinin máu

Hiện nay vẫn chưa có một thiết bị y tế đặc biệt nào có thể dùng để đo mức lọc cầu thận. Do đó việc tính toán mức lọc cầu thận bình thường gặp rất nhiều khó khăn và tính chính xác không cao.

Thay vào đó, các chuyên gia Thận – Tiết niệu đã nghiên cứu và đưa ra công thức tính mức lọc cầu thận theo creatinin máu và cả trong nước tiểu. Creatinin chính là chất thải được sản sinh ra từ thức ăn hoặc do thận, gan và tuyến tụy tiết ra trong quá trình co thắt của khối cơ. Chỉ số creatinin được dùng để tính mức lọc cầu thận bởi:

Creatinin là chất thải có trọng lượng phân tử rất nhỏ. Chúng sẽ dễ dàng được lọc qua thận mà không bị tái hấp thụ ngược trở lại bởi ống thận.Theo tính toán, mức độ thanh giải của Creatinin được xác định gần tương đương với khả năng lọc của cầu thậnChất thải này có thể dễ dàng xác định thông qua biện pháp xét nghiệm hóa sinh.

Công thức tính mức lọc cầu thận theo creatinin máu

*

Dựa theo cách tính mức lọc cầu thận theo Creatinin máu, chúng ta có 3 công thức tính như sau:

Công thức 1: Phương pháp được tính dựa theo giới tính, độ tuổi và nồng độ Creatinin trong máu để ước tính mức độ lọc cầu thận của bạn.

Phép tính được thực hiện là:

GFR (ml/min/1.73m2) = 175 ×(Scr)-1.154 × (tuổi)-0.203 × (0.742 đối với nữ giới) × (1.212 đối với người châu Phi)

Trong đó:

eGFR(estimated Glomerular Filtration Rate): Chính là tốc độ lọc cầu thận theo ước tínhScr: Là nồng độ Creatinin trong mẫu máu được thực hiện

Công thức 2: Tính toán mức độ lọc cầu thận tương ứng với khả năng thanh thải creatinin dựa theo chỉ số creatinin có trong máu và trong nước tiểu. Nước tiểu cần được làm xét nghiệm trong vòng 24 giờ kể từ khi lấy mẫu. Công thức đo Creatinin trong máu như sau:

GFR = CrCl (ml/ phút) = (UCr.V nước tiểu) / (SCr.T).

Trong đó:

CrCl: Là ký hiệu khả năng thanh thải creatininUCr: Là nồng độ creatinin có trong mẫu nước tiểu (mg/dL)V nước tiểu: Đây chính là ký hiệu của mẫu nước tiểu làm xét nghiệm, đơn vị tính theo mlSCr: Là nồng độ creatinin có trong máu đã lấy ở khoảng giữa thời gian bạn lấy mẫu nước tiểu (mg/dL)T: Thời gian lấy mẫu nước tiểu. Đơn vị tính theo phút

Công thức 3: Công thức này được sử dụng để tính cho người trưởng thành (từ đủ 18 tuổi trở lên), không bị thừa cân hoặc béo phì

Công thức tính Creatinin thứ 3 ra đời bởi quá trình tính toán đo lường thông thường mức độ thanh thải creatinin gặp rất nhiều khó khăn và có nhiều thông số dễ bị sai lệch như: Không đủ mẫu nước tiểu cần thiết, thu nhập nồng độ creatinin có trong serum không đúng thời điểm,… Chính vì vậy, công thức tính Creatinin trong huyết thanh đã ra đời để khắc phục các nhược điểm trước đây.

Công thức tính được nghiên cứu như sau:

Đối với nam nam giới: CpC ước lượng = <(140-tuổi). cân nặng> / (72.SCr)Đối với nữ giới: CpC ước lượng = <(140-tuổi). cân nặng> / (72.SCr).0,85

Trong đó:

CrCl ước lượng: Là độ thanh thải creatinin theo ước lượng tính theo ml/phútTuổi: Tính theo nămCân nặng: Tính theo đơn vị kilogamSCr: Là nồng độ creatinin có trong huyết thanh. Đơn vị tính mg/dL

Như vậy có thể thấy rằng, mức lọc cầu thận được tính theo Creatinin máu là cơ sở quan trọng để đánh giá chức năng hoạt động của thận. Căn cứ vào chỉ số này bác sĩ sẽ kết luận được mẫu bệnh phẩm có gặp vấn đề về chức năng thận hay không. Từ đó sẽ tư vấn, hướng dẫn bạn chăm sóc sức khỏe đúng cách.

Trong trường hợp chỉ số lọc cầu thận quá thấp cảnh báo thận đang gặp nguy hiểm, việc điều trị sẽ được tiến hành kịp thời, giảm thiểu được các biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: Cách Nướng Khoai Bằng Nồi Chiên Không Dầu Chảy Mật Hấp Dẫn, 3 Cách Nướng Khoai Lang Bằng Nồi Chiên Không Dầu

Tóm lại công thức tính mức lọc cầu thận theo creatinin máu có ý nghĩa rất lớn trong việc tầm soát và điều trị bệnh đạt hiệu quả cao. Mọi người cần nắm rõ về thông tin này để thực hiện xét nghiệm kịp thời.